Trong bối cảnh thị trường ô tô gặp nhiều bất định, các nhà máy sản xuất xe tại Việt Nam phải duy trì hoạt động ở mức công suất thấp.
Theo Nikkei Asia, các nhà máy lắp ráp ô tô ở Việt Nam hiện chỉ vận hành với 40% công suất.
Cụ thể, trong nửa đầu năm 2024, các nhà sản xuất đã xuất xưởng khoảng 144.000 chiếc tại các cơ sở lắp ráp trong nước, giảm 3% so với cùng kỳ năm trước. Con số này thấp hơn nhiều so với tổng công suất hàng năm của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, dao động từ 700.000 đến 800.000 xe.
Thực tế này đã được xác nhận bởi đại diện từ các hãng ô tô có nhà máy sản xuất trong nước. Nikkei Asia nhận định, việc giảm sản lượng như trên là một điều chỉnh cần thiết của các nhà sản xuất để ứng phó với tình hình thực tế trên thị trường ô tô Việt Nam – một tình trạng mà kênh tin tức này mô tả là “chưa từng thấy trong 20 năm qua.”
Đánh giá của Nikkei Asia có cơ sở khi số liệu thống kê cho thấy, doanh số ô tô sản xuất trong nước trong 6 tháng đầu năm 2024 giảm 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức giảm này sâu hơn so với tổng lượng tiêu thụ ô tô tại Việt Nam trong cùng kỳ, đạt khoảng 134.884 xe (theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam), tức chỉ thấp hơn khoảng 2% so với cùng kỳ năm 2023.
Mặc dù doanh số có dấu hiệu phục hồi trong tháng 5 và tháng 6, tổng số xe bán ra trong nửa đầu năm 2024 vẫn thấp. Để hãm đà sụt giảm và thu hút khách hàng, các nhà sản xuất đã thực hiện các đợt giảm giá mạnh và kéo dài. Một nhân viên bán hàng tại một đại lý ô tô ở Hà Nội cho biết, chỉ riêng tháng vừa qua, Hyundai đã giảm giá xe Accent hơn 10%. Ford cũng giảm giá gần 10% cho tất cả các loại xe trong danh mục sản phẩm, bao gồm cả mẫu xe bán tải Ranger nổi tiếng.
Tổng Giám đốc Honda Việt Nam, ông Koji Sugita, thừa nhận những khó khăn trên thị trường, cho rằng nhóm khách hàng có thu nhập cao – những người mua ô tô chủ yếu – vẫn chưa phục hồi đủ nhu cầu chi tiêu do ảnh hưởng của cuộc suy thoái bất động sản kéo dài từ năm 2022. Tuy nhiên, ông Sugita cũng nhận định rằng, việc giảm giá xe để thu hút khách không phải là ý tưởng tốt, vì sẽ làm giảm giá trị tài sản của xe đối với các chủ sở hữu.
Cùng quan điểm này, Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam Keita Nakano cho rằng, việc giảm giá xe có thể coi là “ăn lẹm” vào nhu cầu tiêu thụ xe trong tương lai và có thể dẫn tới những biến động khó lường. Ông Nakano nhận xét rằng người tiêu dùng Việt Nam chủ yếu thanh toán bằng tiền mặt, do đó rất nhạy cảm với biến động giá.
Tuy nhiên, trong vài năm qua, khách hàng đã quen với việc cắt giảm phí, làm cho các biện pháp này dần mất đi hiệu quả. Trích dẫn ý kiến từ một số chuyên gia, Nikkei Asia cho rằng đã đến lúc Việt Nam cần áp dụng những biện pháp thúc đẩy thị trường ô tô một cách bền vững hơn. Nhật Bản nhấn mạnh rằng ô tô ngày càng trở thành một phương tiện đi lại hàng ngày thay vì là “mặt hàng xa xỉ” đối với người tiêu dùng Việt Nam.
Theo kênh tin tức Nhật Bản này, một yếu tố có thể giúp kích cầu thị trường trong thời gian tới là việc giảm thuế quan đối với ô tô thành phẩm xuất xứ từ Nhật Bản và châu Âu. Điều này sẽ diễn ra trong những năm tới theo các hiệp định thương mại như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
