Giai đoạn mãn kinh là thời kỳ mà phụ nữ phải đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe, tăng nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch, loãng xương, Alzheimer, và đái tháo đường.
Vì vậy, phái đẹp khi bước vào giai đoạn này cần chuẩn bị tâm lý và kiến thức để chủ động bảo vệ sức khỏe của mình một cách hiệu quả nhất.
Thời kỳ mãn kinh ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe phụ nữ?
Phụ nữ thường trải qua 3 giai đoạn quan trọng có sự thay đổi về sức khỏe và tâm sinh lý, bao gồm tuổi dậy thì, thời kỳ mang thai và giai đoạn mãn kinh. Trong đó, mãn kinh là giai đoạn chuyển tiếp thứ hai trong cuộc sống sinh dục của phụ nữ, xảy ra do sự suy giảm chức năng của buồng trứng, dẫn đến buồng trứng ngừng hoạt động và không còn tiết nội tiết tố nữ, kéo theo một số thay đổi về tâm sinh lý. Giai đoạn này thường bắt đầu với những phụ nữ ở độ tuổi từ 45 đến 55.
Dấu hiệu dễ nhận thấy của phụ nữ khi bước vào giai đoạn mãn kinh là rối loạn kinh nguyệt, chẳng hạn như rong kinh, thiểu kinh, kinh thưa, thậm chí ngừng đột ngột, và lượng máu không đều. Ngoài ra, cơ thể phụ nữ còn gặp phải các triệu chứng như bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm, khó ngủ hoặc mất ngủ. Theo thống kê, khoảng 46% phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh gặp phải tình trạng mất ngủ, mệt mỏi, hành động chậm chạp, giảm hứng thú trong quan hệ vợ chồng, dễ cáu gắt, nóng giận, hồi hộp và lo âu.
Sự suy giảm estrogen khiến mô ngực teo đi, giảm kích thước vòng 1, âm đạo khô và teo lại, giảm hoặc không còn tiết chất nhờn, làm cho việc quan hệ tình dục trở nên đau rát và khó khăn. Da cũng trở nên khô hơn, xuất hiện nhiều vết sạm, nám, đồi mồi, nếp nhăn, và tóc dễ rụng hơn. Estrogen còn đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa mỡ máu và duy trì tính đàn hồi của thành mạch, vì thế khi giảm estrogen, phụ nữ sẽ đối mặt với nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Ngoài ra, phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh còn dễ mắc các bệnh về xương khớp do cấu trúc xương trở nên mong manh, giòn hơn. Giai đoạn tiền mãn kinh cũng ảnh hưởng đến lượng đường trong máu, khi đường huyết không được kiểm soát sẽ tăng nguy cơ tăng cân, tiểu đường, và nhiễm trùng tiết niệu và âm đạo. Những nguy cơ này tăng gấp đôi trong giai đoạn mãn kinh do sự suy giảm estrogen.
Giữ gìn sức khỏe cho thời kỳ tiền mãn kinh
Bác sĩ CKII Nguyễn Thị Minh Tuyết từ Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cho biết: Mãn kinh không phải là một bệnh lý mà là một giai đoạn chuyển tiếp tự nhiên mà tất cả phụ nữ lớn tuổi đều trải qua. Tuy nhiên, một số phụ nữ có thể trải qua mãn kinh sớm hoặc muộn. Mãn kinh sớm xảy ra trước 40 tuổi, trong khi mãn kinh muộn xuất hiện sau 55 tuổi. Giai đoạn tiền mãn kinh là một phần tự nhiên của quá trình này, thường bắt đầu từ 42 đến 47 tuổi, khi nồng độ hormone estrogen và progesterone giảm sút do buồng trứng giảm sản xuất.
Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển giao trước khi kinh nguyệt chấm dứt hoàn toàn. Vì vậy, để chủ động bảo vệ sức khỏe khi mãn kinh, phụ nữ nên chuẩn bị từ giai đoạn này. Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Tuyết khuyến cáo: “Trong độ tuổi tiền mãn kinh, phụ nữ nên duy trì lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi và thư giãn để ổn định tâm trạng và cảm xúc; tránh các công việc gây căng thẳng. Cũng cần chú trọng ngủ đủ giấc bằng cách giảm thời gian ngủ trưa, giữ phòng ngủ tối, yên tĩnh, mát mẻ, và tập thói quen đi ngủ sớm, dậy đúng giờ.
Ngoài ra, vấn đề dinh dưỡng cũng rất quan trọng. Chị em nên ăn uống đầy đủ, bổ sung các chất chứa nội tiết tố estrogen tự nhiên, axit béo, canxi, và hải sản, và tăng cường rau quả; tránh các chất kích thích dễ gây bốc hỏa như thức ăn cay, rượu, cà phê và thuốc lá. Chị em cũng nên tránh môi trường nóng và giảm stress. Chế độ vận động cũng cần được duy trì để giữ sự dẻo dai của cơ xương và tăng tuần hoàn máu, bằng cách tập thể dục thường xuyên.
Phụ nữ cũng cần chú ý đến cân nặng của mình, vì trong giai đoạn tiền mãn kinh họ thường có xu hướng tăng cân. Nếu gặp tình trạng thừa cân hoặc béo phì, nên có kế hoạch giảm cân khoa học.
